Juni 2024

Het rijbewijs van mijn moeder moet verlengd worden. Omdat ze 75+ is, betekent dat dat er een gezondheidsverklaring moet worden ingevuld en aan het CBR worden verzonden. Dat kan digitaal, dus dat doe ik net als vijf jaar geleden voor haar met gebruikmaking van haar DigiD. Ik moet eerlijk invullen dat er een diagnose is van nierschade en van Mild Cognitive Impairment. Het zijn directe vragen van het CBR en daar kan en mag natuurlijk niet over gelogen worden.

Het resultaat is dat ze een bericht ontvangt van het CBR dat men aanvullend medisch advies wenst te ontvangen: van de "gewone" 75+ dokter, van een internist in verband met de nierschade en van een deskundige op cognitief gebied in verband met de MCI. Het is vanzelfsprekend dat ik dit voor haar moet organiseren. Mijn moeder raakt alleen al in paniek van het idee dat er nader medisch onderzoek moet plaatsvinden en heeft geen idee hoe ze dat zou moeten regelen. Dat is bovendien minder makkelijk dan het lijkt: mijn moeder wil per se niet buiten haar eigen woonplaats onderzocht worden. Op de snelweg rijdt ze niet (en heeft ze nooit gedaan) en buiten haar woonplaats weet ze de weg niet.

Gelukkig luk het om via een medisch advieskantoor twee onderzoeken te combineren bij een enkele arts en de derde weliswaar op een andere datum en bij een andere dokter maar wel op dezelfde locatie. Deze onderzoeken,  de naderende kennismaking met de casemanager, een nieuwe afspraak met zowel de internist als de geriater maken dat in mijn moeders hoofd een soort van kortsluiting ontstaat.

Haar vriendin appt me dat ze het overzicht kwijt lijkt te zijn. Ik maak een mapje voor haar met alle afspraken apart op een A4, met daaraan geniet alle informatie over de afspraak en georganiseerd op volgorde van datum. Helemaal bovenop doe ik een A4 met een kalender overzicht van alle afspraakdata.  Ze kan ze na ommekomst van de betreffende datum wegstrepen op het voorblad en het A4tje met relevante informatie weggooien. Zo zou ze toch het gevoel moeten hebben alles bij de hand te hebben en in controle van haar eigen agenda te zijn?

Helaas blijkt niets minder waar. Ze blijft naar de kast lopen waar ze de map weggelegd heeft, blijft alle A4tjes uit de map halen en dan volledig alle afspraken door elkaar gooien. Om de map terug te leggen, te gaan zitten en tien minuten later weer naar de kast en de map te gaan om het ritueel te herhalen. Het is zo erg dat zelfs mijn zus, die toch altijd erg geduldig is en net als mijn moeder weigert te erkennen dat er iets aan de hand is, haar zegt dat ze daar mee op moet houden.

In de weken tot de afspraken herhaalt zich bijna dagelijks hetzelfde tafereel. Ze belt me op (soms twee of drie keer per dag) om te vragen wanneer en waar ze naar toe moet en de voor haar prangende vraag te stellen: "Waarom moet ik eigenlijk naar die onderzoeken? Heb jij daar soms om gevraagd?". Als ik haar uitleg dat de onderzoeken het gevolg zijn van de antwoorden op het formulier van het CBR dat ik voor haar heb ingevuld, is ze er zeker van: het is mijn schuld dat ze deze onderzoeken moet doen. Niemand anders hoeft dat immers te doen. Dus dat komt omdat ik het gevraagd heb. Geduldig leg ik haar dagelijks uit dat de medische verklaring naar waarheid moest worden ingevuld, en dat andere mensen waarschijnlijk niet net als zij chronische nierschade en een mogelijk beginstadium van dementie hebben. Iedere dag lijkt ze het te snappen, tot ze de volgende dag weer tientallen keren naar haar map met afspraken is gelopen en me belt om te vragen waarom ze deze onderzoeken moet ondergaan.

Bij deze onderzoeken kan ik niet aanwezig zijn, maar ze weet waar het is en tuft er in haar autootje samen met mijn zus voor de ene afspraak en voor de andere afspraak samen met haar bejaarde buurman naar toe.

Volgens mijn moeder heeft de arts van het CBR haar verteld dat ze het rijbewijs gewoon voor vijf jaar mag verlengen. Dus vraagt ze me of ze nu naar het gemeentehuis kan om het nieuwe rijbewijs aan. te vragen. Ik leg haar uit dat de arts dit niet beslist, maar het CBR. Dat daarvoor de adviezen van beide artsen wordt gebruikt, maar dat het CBR de officiële beslissing neemt. Dat is niet wat ze wil horen, kennelijk. Of ze begrijpt het niet. Ik moet het haar weer ieder gesprek opnieuw uitleggen dat er nog een beslissing moet worden genomen. Inmiddels gaat elk telefoongesprek alleen nog maar over haar rijbewijs en het "feit" dat de arts heeft gezegd dat ze voor vijf jaar kan verlengen.

Dat staat alleen niet in de rapportage die de arts aan het CBR zendt. In haar CBR dossier lees ik de rapportage van de arts die adviseert haar een rijtest te laten afleggen en bij een positieve rijtest het rijbewijs voor drie jaar te laten verlengen. Dus waar ze het vandaan heeft dat hij haar zomaar carte blanche zou hebben gegeven voor de komende vijf jaar?

Overeenkomstig de verwachting, beslist het CBR inderdaad dat ze een rijtest moet doen. Die ik natuurlijk ook voor haar moet inplannen. In juli is ze aan de beurt.

Eind juni zijn we weer bij de geriatrische afdeling. Ik ben 's ochtends weer vroeg op pad gegaan om haar op tijd op te kunnen halen, waarna we zeker anderhalf uur besteed hebben aan het aankleden van mijn moeder. Ze wil een veel te warme trui aan doen, dan een trui met een vlek en vervolgens vindt ze zichzelf niks staan. Dat kan kloppen: waar mijn moeder altijd uitermate kritisch op haar uiterlijk en dat van anderen was en dan met name het gewicht van anderen, is ze de laatste anderhalf- tot twee jaar ineens enorm aangekomen. Veel van haar kleren passen niet meer.

Dit keer staat de meer uitgebreide geheugentest op de agenda: de Camcog test. Hiermee zou een beter beeld gekregen kunnen worden van het geheugen, de mate waarin mijn moeder in staat is problemen op te lossen en taken te organiseren en structureren. Bij de test mag ik niet aanwezig zijn. Juist om uit te sluiten dat mijn moeder automatisch probeert bevestiging bij mij te zoeken en daardoor slechter (of juist beter als ik haar aanwijzingen zou geven) scoort. Ik installeer me in de wachtruimte met een grote beker havermelk latte en een paar tijdschriften. Ook bij het daaropvolgende onderzoek door de ergotherapeut mag ik niet aanwezig zijn. Het is wel fijn dat ik mijn moeder naar de juiste afdeling weet te loodsen, want het ziekenhuis is niet alleen erg groot maar de bewegwijzering ook nog eens verwarrend. Zelfs voor iemand zonder cognitieve stoornis!

Bij de ergotherapeut wordt mijn moeder gevraagd een paar dagelijkse taken uit te voeren, en wordt haar vermogen om te plannen onder de loep genomen. Na afloop vertelt de ergotherapeut dat het duidelijk is dat er problemen zijn met plannen en organiseren. Als mijn moeder wordt gevraagd een kop oploskoffie te zetten, een kop thee te serveren en een cracker met boter en jam te maken, komt ze daar niet helemaal uit. Oploskoffie wordt opgietkoffie met een filter (precies zoals mijn moeder dat al minstens zestig jaar voor de verjaardagsvisite maakt) en ze weet niet meer wat ze met de cracker aan moet.

De bevindingen worden nog niet meegedeeld, maar pas gedeeld bij de eerstvolgende afspraak met de geriater op 18 juli.